تفاوت سيستم‌هاي 32 بيتي و 64 بيتي

وقتي در مورد سيستم‌هاي 64 بيتي صحبت مي‌شود بايد بين دو مفهوم محاسبات 64 بيتي که براي رسيدن به کارآيي بالاتر و آدرس‌دهي 64 بيتي که براي پشتيباني از حجم بالاتري از حافظه به کار مي‌روند تفاوت قائل شد.

سيستم 64 بيتي براي پشتيباني از اطلاعات 64 بيتي از رجيسترهاي 64 بيتي استفاده مي‌کند. اين سيستم‌ها از آدرس‌دهي داخلي 64 بيتي استفاده مي‌کنند که حجم حافظه قابل آدرس‌دهي را به 16 گيگابايت مي‌رساند در حاليکه در سيستم‌هاي 32 بيتي حداکثر حافظه قابل آدرس دهي، 4 گيگا بايت است.

براي کار با سيستم‌عامل 64 بيتي به پردازنده 64 بيتي نياز است. اکثر سيستم‌هاي 64 بيتي قادرند نرم‌افزارهاي 32 بيتي را در حالت سازگاري يا Compatibility Mode اجرا کنند.

اين قابليت، با توجه به کمياب بودن نسخه 64 بيتي برخي نرم‌افزارها، بسيار کاربردي است. با نصب سيستم‌عامل 32 بيتي روي پردازنده 64 بيتي، ‌در واقع از تمام قابليت‌ها و قدرت اين نوع پردازنده استفاده نخواهد شد.

در حاليکه يک نرم‌افزار 64 بيتي چنانچه ساختار درستي داشته باشد روي سيستم‌عامل 64 بيتي بسيار بهتر اجرا مي‌شود، به علاوه نرم‌افزارهاي 32 بيتي هم با سرعت تقريبا يکساني روي هر دو نوع سيستم‌عامل اجرا خواهند شد.

مزاياي 64 بيتي

سيستم‌عامل 64 بيتي دو مزيت عمده نسبت به سيستم‌عامل 32 بيتي دارد. نخست اينکه سيستم‌عامل 32 بيتي،‌ به حداکثر 4 گيگابايت حافظه محدود مي‌شود. توجه داشته باشيد که اين 4 گيگابايت حافظه، تماما به حافظه رم اختصاص نمي‌يابد، بلکه به ساير حافظه‌هاي موجود در سيستم‌ از جمله حافظه گرافيکي نيز تعلق دارد به علاوه Process هاي وابسته به سيستم‌عامل نيز در همين فضاي حافظه، آدرس‌دهي مي‌شوند.

نتيجه اينکه بسته به پيکربندي سيستم، حداکثر 3 تا 25/3 گيگابايت از حافظه رم قابل شناسايي خواهد بود. در مقابل سيستم عامل 64 بيتي توانايي آدرس‌دهي حجم بيشتري از حافظه را دارد و براي استفاده از حجم‌هاي بالاي رم مثل 6 يا 12 گيگابايت، مشکلي نخواهد داشت.

برتري دوم، راحت‌تر بودن پردازش و برخورد با فايل‌هاي حجيم در سيستم‌عامل 64 بيتي بر مي‌گردد. فرض کنيد قرار است يک فايل 5 گيگابايتي روي سيستم عامل 32 بيتي با حجم رم قابل دسترسي 3 گيگابايت باز شود در اين حالت سيستم بايد قسمت‌هاي مورد نياز فايل را در حافظه آدرس‌دهي کند و در صورتيکه نياز باشد از قسمت‌هاي مختلف فايل به صورت پي در پي استفاده شود، عمليات آدرس دهي بايد دائما تکرار شود.

معايب 64 بيتي

از آنجائيکه در سيستم‌عامل 64 بيتي از الگوريتم‌هاي پيشرفته‌تر و پيچيده‌تري براي آدرس‌دهي حافظه استفاده مي‌شود، به حجم بالاتري از حافظه نياز خواهد بود به علاوه برخي نرم‌افزارها نيز نسخه 64 بيتي ندارند که برخي کاربران را به مشکل مي‌اندازد.

تمام نرم‌افزارها از انتقال آنها به شکل 64 بيتي بهره مثبت نمي‌برند. برخي اجزاي سطح پائين در کامپيوتر نظير درايورهاي سخت‌افزاري، هنوز درايور 64 بيتي ندارند. درايورهاي سخت‌افزاري رابط بين سخت‌افزار و سيستم‌عامل هستند و مسئوليت جلوگيري از کارکرد قطعات در حالت Compatibility Mode نيز به عهده آنها است در نهايت چنانچه درايور 64 بيتي براي فلان قطعه سيستم شما موجود نباشد نمي‌توان از آن قطعه درمحيط 64 بيتي استفاده کرد.

نسخه‌هاي مختلف ويندوز معمولا هر دو نسخه 32 بيتي و 64 بيتي را دارند. شما هنگام انتخاب نوع ويندوز بايد به مشخصات سخت‌افزاري سيستم خود توجه کامل داشته باشيد و در صورت انتخاب ويندوز 64 بيتي از وجود درايورهاي 64 بيتي براي تمام سخت‌افزارهاي سيستم اطمينان حاصل کنيد.

شما به چه ميزان حافظه رم نياز داريد؟

استفاده از سيستم‌عامل 64 بيتي و به تبع آن خريد رم با حجم بيشتر، نه تنها فضاي بيشتر و راحت‌تري را براي نرم‌افزارها فراهم مي‌کند، بلکه عملکرد بهتر سيستم عامل‌هاي جديدتر نظير ويندوز ويستا را نيز به دنبال دارد. حجم رم بالاتر در درجه اول، بازخواني اطلاعات کمتري از فايل swap را به دنبال دارد. حتما مي‌دانيد که فايل swap درواقع يک نوع حافظه موقتي روي هاردديسک است که سرعت دسترسي به آن به مراتب کمتر از سرعت حافظه رم است.

مزيت دوم رم بيشتر هم، استفاده بيشتر و مناسب‌تر از آن، براي قابليت superfetch است. ويستا با کمک اين قابليت نرم‌افزارها را به ترتيب اولويت در حافظه از پيش بارگذاري مي‌کند تا در صورت اجراي آنها با سرعت بيشتري فراخواني و اجرا شوند در نهايت هدف اصلي تمام اين قابليت‌ها فراخواني سريع‌تر نرم‌افزارها در صورت اجراي آنها توسط کاربر است. کيت‌هاي حافظه 4 يا 8 گيگابايتي استفاده موثر از اين قابليت‌ها را به سادگي فراهم مي‌کنند.

ما براي کاربران حرفه‌اي حداقل 4 گيگابايت رم را روي سيستم‌عامل 64 بيتي توصيه مي‌کنيم. براي پلتفرم Core i7 کيت‌هاي 6 گيگابايتي انتخاب بسيار معقولي به حساب مي‌آيند. کاربران معمولي نبايد به کمتر از 2 گيگابايت حافظه رم فکر کنند. يک گيگابايت رم نيز تنها براي کاربردهاي محدود کار با نرم‌افزارهاي ساده جوابگو خواهد بود.

مشکلات 32 بيتي روي ويندوز

همانطور که اشاره شد سيستم عامل 32 بيتي امکان استفاده از تمام 4 گيگابايت حافظه رم را نمي‌دهد. اجزاي ويندوز و قطعات سخت‌افزاري از نوعي دسترسي به نام دسترسي نگاشته شده حافظه يا "memory mapped access" استفاده مي‌کنند که آنها را در 32 بيت اول (4 گيگابايت) حافظه اصلي سيستم قرار مي‌دهد. حافظه گرافيکي نيز دقيقا در همين قسمت قرار مي‌گيرد. ملحقاتي (Ass-ons) نظير محيط برنامه نويسي Net. قادرند 200 مگابايت و حتي بيشتر از فضاي آدرس دهي حافظه را اشغال کنند. به همين دليل است که ويستا حداکثر مي‌تواند بين 3 تا 25/3 گيگابايت از حافظه رم را بسته به پيکربندي سيستم استفاده کند. البته لينوکس در اين راه از روش ديگري استفاده مي‌کند به طوريکه کرنل آن هيچگاه به فضاي آدرس‌دهي بيش از يک گيگابايت نياز نخواهد داشت.

درايورهاي سخت افزاري

درايورهاي سخت افزاري ويندوز XP را معمولا براي ويستا نيز مي‌توان استفاده کرد. حتما شما نيز تا به امروز اين امکان را امتحان کرده‌ايد. چنين کاري را در مورد درايورهاي 64 بيتي نمي‌توان انجام داد براي مثال درايور کدک صوتي که براي نسخه 32 بيتي ويندوز XP ساخته شده را روي ويستاي 32 بيتي نيز مي‌توان استفاده کرد ولي نسخه 64 بيتي اين کدک براي ويندوز XP را روي ويستاي 64 بيتي نمي‌توان استفاده کرد چرا که ويستاي 64 بيتي اجازه نصب درايورهايي که تائيديه (Signature) لازم را ندارند نخواهد داد.

اگر کارت گرافيکي يا تراشه مادربورد سيستم شما خيلي جديد و جزو محصولات سال‌هاي گذشته باشد جاي هيچ نگراني وجود ندارد چرا که ويستاي 64 بيتي درايور حداکثر قطعات قديمي را در دل خود دارد. البته اين درايور ممکن است شما را با کمي افت کارآيي مواجه کند. سه شرکت AMD اينتل و انويديا به تنهايي قطعات مهم و حياتي موجود در سيستم دسکتاپ را به خود اختصاص مي‌دهند و خوشبختانه درايورهاي که براي محصولات خود ارائه مي‌کنند، هر دو نسخه 32 بيتي و 64 بيتي را شامل مي‌شود.

بيشترين مشکل در بخش درايورها، مربوط به قطعات جانبي نظير اسکنر، پرينتر و وب‌کم با طول عمر بيشتر از 18ماه است.

در اين قسمت حتي برندهاي با اسم و رسم مثل اچ پي، سامسونگ، دل و کانن هيچ تضميني براي ارائه نسخه 64 بيتي درايورهاي اين نوع محصولات خود به کاربران نمي‌دهند مايکروسافت در وب‌سايت ويندوز، صفحه‌اي با نام Compatibility دارد که جست‌وجوي دقيقي براي درايورهاي موجود براي يک قطعه سخت‌افزاري انجام مي‌دهند.

بد نيست قبل از انتخاب ويندوز 64 بيتي سري به اين صفحه بزنيد و از وجود درايورهاي 64 بيتي براي قطعات سيستم خود مطلع شويد.

۳۲ بیت یا ۶۴ بیت؟

نی یا لوله پالایشگاه؟ فرض کنید شما مقدار بسیار زیادی مایع را از جایی به جای دیگر منتقل کنید. این انتقال را هم می‌توانید با نی انجام بدهید و هم با لوله پالایشگاه. بدیهی است با لوله پالایشگاه بهتر است چون در یک زمان می‌توانید حجم بسیار بالاتری را جا به جا کنید.

این یک مثال اغراق‌آمیز بود ولی در مورد بیت‌ها هم همینطور است. در معماری ۳۲ بیت شما حجم کمتری را می‌توانید نسبت به ۶۴ بیت آدرس‌دهی کنید. این باعث می‌شود که فقط بتوانید تا حد کمتری پردازش اطلاعات را انجام بدهید.

من به شما این اطمینان را می‌دهم که نیازی نیست بروید یک دوره معماری کامپیوتر را بگذرانید تا فرق این دو تا را بفهمید چون واقعا فرق این دو، تا همینجا به درد شما می‌خورد. تا این حد که بدانید در یک لوله ۶۴ بیتی بیشتر از یک لوله ۳۲ بیتی می‌توان مایع عبور داد ( در یک ساختار ۶۴ بیتی می‌توان اطلاعات بیشتری را پردازش کرد به نسبت یک ساختار ۳۲ بیتی ) در حدی که بتوان پاسخ کارهای سنگین این روزها را داد.

قضیه Ram چهار گیگ چیست؟ هر سیستمی چقدر رم را پشتیبانی می‌کند؟

شما در یک سیستم آدرس دهی ۳۲ بیتی فقط می‌توانید ۴ گیگابایت رم را استفاده کنید. البته این مقدار هیچ وقت مثلا در ویندوز XP استفاده نمی‌شود. دوست دارید بدانید پس بقیه‌اش چی می‌شود؟ به عکس زیر نگاه کنید:

اما اگر در یک سیستم ۶۴ بیتی کار کنید آن وقت محدودیتی برای میزان Ram ندارید. البته دارید ولی این محدودیت چندان اذیت‌تان نمی‌کند. در یک سیستم ۶۴ بیتی شما فقط و فقط می‌توانید ۲ به توان ۶۴ آدرس دهی داشته باشید که می‌شود ۱۷٫۲ میلیارد گیگابایت یا ۱۶٫۳ میلیون ترابایت یا ۱۶ exabytes!!! فقط همین قدر !

برای نمونه یک سیستم با ۱۲ گیگابایت رم را تست می‌کنیم ( عکس زیر ) که از همه ۱۲ گیگ رمش به خوبی استفاده می‌شود.

این روزها سرورها همه از رم‌های بالا استفاده می‌کنند و حتی لپ‌تاپ‌های معمولی هم با رم بالای ۴ ارائه می‌شوند.در کارهای مدل سازی و استفاده از نرم‌افزارهای سنگینی مثل AutoCAD و Autodesk 3D Max و حتی ادیت‌های ویدیویی ساده، رم بالا می‌تواند بسیار به درد شما بخورد. این روزها، دوران رم‌های بالای ۶ گیگ آغاز شده است. ۴ گیگابایت که چیزی نیست.

از کجا بفهمم که ویندوز من ۶۴ بیتی است یا ۳۲ بیتی؟

عموما هر جا دیدید که در مورد سیستم شما عدد ۶۴ بود بدانید که ویندوز شما ۶۴ بیتی است. اما همین جوری هم نیست طبیعتا. چند راه ساده به شما نشان می‌دهم که مطمئن بشوید.

اگر ویندوز شما قدیمی‌تر از XP است پس حتما ۳۲ بیتی یا پایین‌تر است.

اگر ویندوز شما xp یا windows sever یا چیزی شبیه این است از منوی Start گزینه Run را می‌زنیم و در کادر مربوطه تایپ می‌کنیم dxdiag. پنجره‌ای مانند پنجره زیر نشان داده می‌شود که روبروی Operating System، اگر ۶۴ بیتی باشد می‌نویسد. به عکس دقت کنید.

اگر ویستا یا Seven دارید به ترتیب روند زیر را می‌رویم. دقیقا جلوی System type 32 بیتی بودن یا ۶۴ بیتی بودن را مشخص می‌کند:

Start -> Control Panel -> System and Maintenance -> System

کاربران مک و لینوکس از کجا می‌توانند پی به۳۲ بیتی بودن یا ۶۴ بیتی بودنسیستم‌عاملشان ببرند؟

اگر لینوکس دارید در خط فرمان از uname استفاده کنید تا با پاسخ‌هایی مثل x86_64 یا ia64 پاسخ شما را بدهد. فقط یادتان باشد i386 یک نسخه ۳۲ بیتی است.

اگر مک دارید یا از محصولات اپل در این زمینه استفاده می‌کنید باید ورژن مک‌تان را به دست آورید. برای این کار از منویApple به دنبال About this Mac بگردید.

مک‌هایی که جدیدا ارائه و فروخته می‌شود همه از سیستم عامل و پردازنده ۶۴ بیت استفاده می‌کند. اگر مک شما نو نیست می‌توانید به پردازنده نگاه کنید. Intel Core 2 Duo, Intel Xeon و از خانواده اپل، PowerPC G5 ها ۶۴ بیتی هستند.

Mac OS X 10.5 به بالا هم همه ۶۴ بیتی هستند و پایین‌تر ۳۲ بیتی.

آیا برنامه‌های ۳۲ بیتی در ویندوز ۶۴ بیتی اجرا می‌شود؟

پاسخ بله است! WoW64 این کار را برای شما می‌کند. Windows-on-Windows 64-bit یک نرم‌افزار شبیه‌ساز است که برنامه‌های ۳۲ بیتی را، اگر دارای فاکتورهای موردنیاز WOW64 باشند، در ویندوز ۶۴ بیتی هم اجرا می‌کند. ولی اگر نداشته باشد کاری از دستتان ساخته نیست.

خیال‌تان راحت که اکثر نرم‌افزارهای شرکت‌های معروف، اگر نسخه ۶۴ بیتی نداشته باشند هم، در ویندوز ۶۴ بیتی اجرا می‌شوند.

اینجا یک لیست از نرم‌افزارهایی را داریم که خود شرکت یک نسخه ۶۴ بیتی از آنها را ارائه کرده است. به این نرم‌افزارهاnative x86-64 Windows software می‌گوییم.

سرعت اجرای برنامه‌های ۳۲ بیتی در ویندوز ۶۴ بیتی کمتر است؟

قاعدتا باید این طور باشد چون شما دارید برنامه را در یک برنامه واسطه ( WOW64 ) اجرا می‌کنید اما در عمل این طور نیست.

آنقدر سیستم‌های امروز قدرتمند شده‌اند که این استفاده از WOW64 اصلا به چشم شما نمی‌آید. در ثانی اگر رم بالایی داشته باشید، مثلا ۵ گیگ رم، آن وقت چون از اضافه Ram شما هم استفاده می‌شود، سرعت شما بسیار بالاتر هم می‌رود.

آیا نرم‌افزاری داریم که فقط روی سیستم‌ ۶۴ بیتی اجرا بشود؟

الان این جور نرم‌افزارها خیلی کم هستند اما همیشه در روی یک پاشنه نمی‌چرخد. چند سال پیش نرم‌افزارهای ۳۲ بیتی هم کم بودند. من فکر می‌کنم چند سال دیگر نرم‌افزار ۱۶ بیتی را نشود پیدا کرد و نرم‌افزارهای روز همه ۶۴ بیتی شده باشند و معدود نرم‌افزارهایی هم باشند که ۳۲ بیتی باشند هنوز. آن زمان می‌رویم سراغ نرم‌افزارهای ۱۲۸ بیتی.

فقط برای این که بدانید این مسئله چقدر جدی است باید بگویم نرم‌افزارهایی مثل Exchange 2007 فقط روی سیستم‌های ۶۴ بیتی اجرا می‌شود.

چه زمانی باید روی سیستم عامل ۶۴ بیتی خط بکشم؟

درست است که من به شما پیشنهاد می‌کنم که بروید سمت ویندوز ۶۴ بیتی ولی قصد فریب شما را ندارم پس به شما واقعیاتی را باید بگویم.

اگر سیستم شما کمتر از ۲ گیگ رم دارد، بعد از رفتن به سمت ۶۴ بیت، تغییر محسوسی مشاهده نمی‌کنید.

اگر یک برنامه دارید که با ویندوز ۳٫۱ یا DOS نوشته شده است احتمالا دیگر نمی‌توانید از آن برنامه استفاده کنید چون در ویندوز ۶۴ بیتی، امکان اجرای برنامه‌های ۱۶ بیتی وجود ندارد. کلا باید حواستان باشد در مورد برنامه‌های قدیمی.

اگر شما سخت‌افزاری بسیار قدیمی دارید که از پشتیبانی سازنده در آمده است یک بدشانسی بزرگ گریبان‌تان را می‌گیرد چون در این صورت ممکن است درایور سخت‌افزار شما برای ویندوز ۶۴ بیتی نوشته نشده باشد. متاسفانه درایور ۳۲ بیتی به درد ویندوز ۶۴ بیتی نمی‌خورد.

می‌خواهم یک ویندوز ۶۴ بیتی نصب کنم. چه CPU ( پردازنده ) هایی ویندوز ۶۴ بیتی را اجرا می‌کنند؟

جواب این سوال خیلی ساده نیست اما من در چند خط به شما می‌گویم چطوری بتوانید سریعا بفهمید. چون اکثر پردازنده‌های موجود در ایران AMD یا Intel است فقط در مورد این دو توضیح می‌دهم.

اگر AMD Duron است باید بدانید پردازنده شما، ویندوز ۶۴ بیتی را ساپورت نمی‌کند. اگر Sempron جدید است از ۶۴ بیتی به احتمال زیاد پشتیبانی می‌کند و اگر قدیمی است نمی‌کند. برای مطمئن شدن از این موضوع به سایت شرکت رجوع کنید. توی سایت شرکت نوع پردازنده را پیدا کنید و ببینید جلوی Operating Mode 64 Bit چی نوشته است. اگر dxdiag را در RUN ویندوز بزنید مدل دقیق را به شما می‌گوید.

<p dir="rtl" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0cm 0cm 10pt; mso-margin-</body></html>

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: